Nederland telt talloze kleine bestemmingen. Bestemmingen die stuk voor stuk bijzonder zijn, maar nauwelijks bekendheid genieten. Zo klein ook dat niet echt een omweg waard zijn, maar die als je toevallig toch in de buurt bent juist des te leuker zijn om even langs te gaan. Bijzondere verhalen, bizarre kunstwerken of een vreemde speling van het landschap.
Dit soort plekjes vind je kriskras door Nederland. De ene nog aparter dan de ander. Hieronder tref je mijn geheel subjectieve top 5 aan bizarre plekjes in Nederland.
Een kerkhof op een dijk in Oterdum
Het ligt op een onooglijk plekje, midden tussen industrie en de haven van Delfzijl in Groningen. Maar als je aan komt lopen, dan zie je een van de meest bizarre begraafplaatsen van Nederland. Midden op de zeedijk staan opeens een aantal grafmonumenten uit de 19e eeuw. Een begraafplaats op een dijk? Jazeker!
Ooit was hier een klein vissersdorpje: Oterdum. De graven behoorden bij de plaatselijke kerk. Totdat in de jaren ’70 de dijk verbreed moest worden en de kerk in de weg lag. De kerk is afgebroken en de grafstenen zijn boven op de nieuwe dijk geplaatst. Niet veel later moest ook de rest het dorp verdwijnen vanwege de oprukkende industrie. Alleen de grafstenen bleven achter.
Landingsbaan voor ufo’s in Houten
Mochten er ooit buitenaards wezens willen landen op aarde, dan zijn ze in ieder geval in het Utrechtse Houten meer dan welkom. Hier vind je namelijk een Landingsbaan voor Buitenaardse Culturen. Het ligt hier al sinds 2003, maar vooralsnog zijn er – voor zover bekend – nog geen ufo’s geland.
Mochten er ooit aliens vanuit de ruimte zoeken naar een geschikte plek om te landen, dan is het nog maar de vraag of Houten de meest geschikte plek is, want er loopt een snelweg over de landingsbaan. Gelukkig staat er een verkeerstoren bij die alles in goede (landings)banen moet leiden.
De Landingsbaan voor Buitenaardse Culturen is eigenlijk een vorm van rotondekunst door Martin Riebeek. Het is een humorvol kunstwerk met een vette knipoog, maar ook met een serieuzere ondertoon. Want zijn andere culturen inderdaad zo welkom als deze landingsbaan doet vermoeden? Hoe open staan we eigenlijk voor andersdenkenden? Je vindt de landingsbaan bij afslag 29 van de A27.
Woodhenge in Meers
Langs de Maas in Limburg kun je zomaar opeens subfossiele boomstammen tegenkomen, die recht omhoog vanuit de grond komen. Het zijn er vijftien, keurig in een cirkel, en lijken hier door de prehistorische mens neergezet te zijn. De naam doet dat ook vermoeden: Woodhenge. Waartoe? Is het een prehistorische zonnewijzer? Een rituele plek?
Niets van dat al. Ze staan hier nog geen twintig jaar en zijn er geplaatst als landschapsmonument. De bomen zelf zijn wel degelijk oud. Waarschijnlijk zo’n 2500 jaar geleden door de Maas meegesleurd en uiteindelijk hier onder het grind verdwenen. Omdat ze lang onder water gelegen hebben zijn ze langzaam verkoold en relatief goed behouden gebleven. Tijdens de grindafgravingen in Midden-Limburg zo’n 50 jaar geleden werden er veel gevonden.
Niet prehistorisch, dus, maar ook zeker niet lukraak rechtop gezet. Een bordje in het midden legt uit waarom de bomen staan zoals ze staan. Vier geven bijvoorbeeld de windrichting aan. Twee geven aan waar op 21 december tijdens de winterzonnewende de zon op- en ondergaat. Een aantal andere staan in lijn met de omliggende dorpen. Uiteindelijk is het dus toch een soort van zonnewijzer, maar allesbehalve prehistorisch.
Het Laagste punt van Nederland
Het hoogste punt van Nederland is best bekend: de Vaalserberg. Het ligt bij het Drielandenpunt op een van de meest toeristische plekjes van Nederland. Hoe anders is het als je op zoek gaat naar het laagste punt van Nederland. Dan kom je uit bij een dealer in vrachtwagens bij het Zuid-Hollandse Nieuwerkerk aan den IJssel.
Maar rijd je toevallig toch over de A20, dan is het wel geinig om bij afrit 7 er even af te gaan en hier een selfie te maken. Er staat een grote meter die aangeeft hoe ver je onder zeeniveau bent, en dat is best ver. Even ben je heel dankbaar voor de dijken en de gemalen die zorgen dat je droge voeten houdt.
Het laagste punt van Nederland word je trouwens niet zomaar. Rijkswaterstaat houdt er strikte regels op na. Het plekje hier in Nieuwerkerk aan den IJssel heeft er een paar eeuwen aan veenontginning, inpoldering en inklinken voor nodig gehad. Door inklinken zakt het laagste punt nog steeds een beetje verder trouwens.
Grenspalen 364 bij Retranchement
In 1939 erkende Nederland na enkele jaren strijd de onafhankelijkheid van België. Vier jaar later werden de officiële nieuwe landsgrenzen vastgesteld. Om de nieuwe grenzen te markeren werden er langs de gehele Nederland-Belgische grens meer dan 400 gietijzeren grenspalen neergezet, oplopend genummerd van Limburg tot aan de Noordzee. En die staan er tot op de dag van vandaag.
De meeste palen staan hier gewoon grenspaal te wezen, maar er zijn enkele grenspalen die opmerkelijke verhalen met zich meedragen. Wat dacht je van grenspaal 184, die tot tweemaal toe is gestolen (wie steelt er nou een grenspaal van 372 kilo). Of een grenspaal die precies onder een geplande weg stond en daarom maar onder de grond begraven is.
Maar het vreemdste verhaal zijn toch de grenspalen bij het Zeeuwse plaatsje Retranchement. Hier staan drie verschillende palen om één en hetzelfde punt aan te duiden: de Drieling van Retranchement. Eerder was er op dit punt een water en waren er twee palen neergezet, één aan elke oever. Maar in 1869 werd dit water drooggelegd en kwam de echte grens dus op het land te liggen. Men heeft toen besloten dat er alsnog een grenspaal op de echte grens geplaatst zou worden, maar om de een of andere reden bleven de andere twee er ook staan.
Niet tot ieders tevredenheid, overigens. De boer aan de Belgische zijde van de grens vond dat de grenspaal in de weg stond voor zijn brede machines en haalde te paal eruit en gooide die aan de kant. De lokale autoriteiten grepen direct in en plaatsten de paal weer terug. De plekken waar de grenspalen staan zijn namelijk bij wet vastgelegd en kunnen niet zomaar verplaatst worden.
Ga je de drieling van Retranchement bezoeken, bekijk dan meteen ook het oude vestingplaatsje zelf. Het is zeker de moeite waard.
Nog meer micro-hotspots in Nederland
Dit zijn een vijftal voorbeelden van bijzondere, bizarre en mooie plekjes in Nederland om te ontdekken. Maar er zijn er werkelijk talloze. Ik noem ze zelf micro-hotspots: leuk om even te bezoeken als je in de buurt bent, maar meestal geen omweg waard. Heb je de smaak te pakken? Bekijk dan ook eens de andere micro-hotspots die ik heb beschreven op mijn website Bestemming Buitenlucht.
Disclaimer: dit artikel over bijzondere plekjes in Nederland betreft een gastblog door Bestemming Buitenlucht.